باکتری شناسی عمومی|گفتارتوان گستر 09121623463 بهترین کلینیک تخصصی گفتاردرمانی کرج

باکتری شناسی عمومی|گفتارتوان گستر 09121623463

تاریخچه باکتری شناسی

اصولاً از ابتدای خلقت موجودات وجانوران و گیاهان، بیماری توأم با سلامت بوده است.تأثیر این بیماری ها بر روی موجودات زنده بصورت کاهش کارایی موجودات زنده،وقفه در فعالیت های برخی اعضا و گاه مرگ بوده است .

آثار حجاری های مصر باستان آثار فلج اطفال را روی اجساد مومیایی ها نشان می دهد .در نوشته های عهد عتیق و کتب آسمانی نیز اشاره به بیماری شده است . در ایران(قبل از اسلام) روی بیماری های مختلف کار می کردند . از جمله در دانشگاه جندی شاپور اهواز ذکریای رازی دانشمند دوران پس از اسلام کتابی به نام «الجدری و الحصبه» به معنای آبله و سرخک را نوشته است.رازی معتقد بود عامل آبله نوعی جرم یا مخمر است که از مادر به فرزند منتقل می شود و درنهایت در سن خاصی در بدن فرزند به غلیان و جوشش در می آید که حاصل آن جوش ها یا وزیکول های روی پوست است . او چنین اعتقادی را در رابطه با سرخک نیز داشت . بیماری که امروزه بعنوان حصبه می شناسیم عاملش باکتری به نام S.typhi است اما بیماری که رازی آن را حصبه می نامید همان بیماری سرخک امروزی است و عاملش ویروسی است. ابوعلی سینا (پس از رازی)روی بیماری های مختلفی کار کرده است. از جمله بیماری هایی که به صورت مکتوب در کتاب قانون روی آنها کار کرده بیماریهای مسری است . در این کتاب توضیح داده برخی از بیماری های مسری از طریق آب منتقل می شود بنابراین می توان با پالایش آب از انتقال اینگونه بیماری ها جلوگیری کرد . یکی از راههای پالایش جوشاندن است .

بیماری هادرزمانهای مختلف با موجودات ، انسان ، حیوانات و گیاهان همراه بوده است اما عامل آنها مشخص نبوده است. زیرا این افراد وسیله برای بررسی دنیای نامرئی موجودات ریز نداشتند و فقط دنیای اجسام بزرگ را می دیدند .

در یونان قدیم ، دانشمندان با عدسی ها برای بزرگ کردن اجسام به میزان کم آشنا بودند . با استفاده از این عدسی دانشمندان دستگاهی را به نام ذره بین یا میکروسکوپ ساختند . این میکروسکوپ های ساده تک عدسی توان بزرگنمایی کمی داشتند . بعد ها از دو عدسی ( چشمی و شیئی ) استفاده کردند اما باز از دنیای اجسام ریز خبر نداشتند تا اینکه یک تاجر هلندی به نام Antony Von leeuwenhoek (آنتونی وان لیون هوک)(1723-1632) میکروسکوپ اولیه را با کمک دو عدسی ساخت واز این میکروسکوپ برای بررسی دنیای نامرئی استفاده کرد . لیون هوک سواد آکادمیک نداشت اما مردی علاقه مند بود. او روی مواد و مایعات مختلف کار می کرد از جمله روی سرکه کار کرد و متوجه شد که در سرکه اجرام دارای حرکت ریزی وجود دارد . روی خون کار کرد و متوجه شد که دارای اجرام منظم است . با کار کردن روی ترشحات بدن اسپرم را شناخت ، روی مواد دیگری از جمله ترشحات دهان و غذا و آب گندیده نیز کار کرد با این مشاهدات متوجه شد که داخل این مواد به ظاهر غیر زنده دنیای بسیار بزرگی وجود دارد . اجرامی که لیون هوک درطبیعت و بدن کشف کرد اکثرا متحرک بودند و آنها راAnimal cules نامید

حسن کار لیون هوک در این بود که او چیزهایی را که با میکروسکوپ می دید را رسم می کرد و یافته های خود را به صورت مقاله در نشریات معتبر چاپ می کرد در نتیجه لیون هوک را به عنوان کاشف دنیای میکروبی می شناسند . با کشفیات لیون هوک سوال منشاء موجودات (Animal cules) بار دیگر مطرح شد مخصوصا در مورد موجوداتی که تولید مثل آنان مشخص نبود مثلا در مورد تولید مثل پشه اطلاعات نداشتند و می گفتند پشه از سرکه می آید ، یا مگس و عقرب از لجن زار می آید .

نظریه تولید مثل خود به خودی ( Spontaneous generation( Abiogeneresis: در این نظریه این گونه بیان می شود که از موجودات بی جان ، جانداران پدید می آید .در همین ارتباط معتقد بودند بیماری ها را ارواح خبیثه و جن ها ایجاد می کنند .پزشکان بعضا جادوگرانی بودند که با روش های خاص این ارواح را از بدن دور می کردند . در نتیجه نمی توانستند عامل زنده دیگری را در بیماری موجودات مؤثر بدانند برای رد این نظریه دانشمندان مختلفی کار کردند از جمله:

1) فرانسیسکو ردی Ferancesco Redi : آزمایشی را طرح کرد تا ثابت کند که کرم یا مگس از گوشت ایجاد نمی شود .ایشان در این آزمایش دو شیشه را انتخاب کرد و درون هر کدام قطعه ای گوشت گذاشت ، درب یکی را بست و درب دیگری را باز گذاشت . پس از چند روز در شیشه دوم مگس وکرم ظاهر شدند به این ترتیب اثبات کرد که اگر مگس به گوشت دسترسی نداشته باشد مگس ایجاد نمی شود . اما باز طرفداران نظریه تولید مثل خود به خودی قبول نکردند آنها معتقد بودند بنا به نظریه لاوازیه O2 عنصر لازم برای زندگی است در نتیجه با بسته بودن درب ظرف هوا برای رشد مگس یا کرم وجود ندارد .

2) داون : دامپزشکی بود که روی خون گوسفندان مبتلا به شاربن یا Anthorax کار می کرد. او مشاهده نمود اجرام میله ای مانند چوب کبریت در خون گوسفندان وجود دارد اما نتوانست ثابت کند که این اجسام چوب کبریتی عامل بیماری هستند.

3) لوئی پاستور : شیمیدان معروفی که روی مسائل مختلف از جمله تخمیر کار می کرد . در کارخانجات شراب سازی فرانسه ، مسئله تخمیر به خوبی انجام نمی شد و به جای تولید الکل و شراب، اسید لاکتیک، اسید استیک و سرکه ایجاد می شود . او معتقد بود اجرام نامرئی موجود در ظرف سبب این فساد می شوند که پاستور آن را بیماری شراب نامید . برای جلوگیری از این امر ظروف را حرارت دادند. همزمان فرد دیگری در ایتالیا از این روش (حرارت دادن ظروف) برای ابداع روش پاستوریزه کردن شیر استفاده نمود. پاستور روی بیماری کرم ابریشم نیز کار کرد و متوجه شد که عامل آن هم Animal cule است .

یافته های مهم دیگر پاستور این بود که همان طور کهAnimal cule سبب فساد شراب می شوند سبب ایجاد بیماری در انسان می شود . در واقع او میان Agent و disease رابطه برقرار کرد. این امر با مخالفت طرفداران نظریه تولید مثل خود به خودی همراه بود . پاستور روی بیماری هاری هم کار کرد و توانست واکسن آن را کشف کند او با کمک این واکسن درپسری ایمنی ایجاد کرد. پاستور همچنین واکسن شاربن و پاستورلوز را نیز کشف کرد.

ادوارد جنر با استفاده از آبله گاوی برای اولین بار انسان ها را در برابر آبله واکسینه کرد .

4)روبرت کخ : پزشکی آلمانی با کار های ارزنده خود پایه های علم میکروب شناسی را به همراه پاستور پایه ریزی کرد . کخ آزمایشگاه نسبتاً مجهزی ترتیب داد و باکتری هایی که دیگران دیده بودند ونتوانسته بودند جدا کنند کشت داد وجدا کرد . او از سیب زمینی و ژلاتین محیط کشت ساخت و توانست عامل شاربن را کشت دهد .

یکی ازمشکلات کخ این بود که وقتی باکتری (ازجنس پروتئین Pr)را روی ژلاتین کشت می داد ، ژلاتین در حرارت بالا از بین می رفت. مانی هنس، همسر یکی از همکاران کخ ،پیشنهاد کرد به جای ژلاتین از آگار (پلی ساکارید مقاوم به گرما) استفاده کنند. همکار دیگر کخ به نام Richard Petri ریچارد پتری،ظروف Petri را برای کشت باکتری ابداع کرد .

کخ روی باکتری عامل سل Mycobacterium Tuberculosis کار کرد و ماده ای به نام توبرکلین را ازآن جدا کرد . ابتدا کخ فکر می کرد به عنوان درمان این بیماری می توان از آن استفاده کرد. اما امروزه می دانیم توبرکلین به عنوان ماده تشخیص بیماری است . کخ برای آن که بتواند بین Animal cule به عنوان علت و بیماری بعنوان معلول رابطه برقرار کند نظریه ای به نام نظریه کخ یا Koch’s postulate را ارائه داد .