آشنایی با واژه های تخصصی و نظریه های رشد|مجهزترین توانبخشی دره دروا

آشنایی با واژه های تخصصی و نظریه های رشد|مجهزترین توانبخشی دره دروا

 

علم مطالعه ی حرکت انسان از چندین رشته ی فرعی  مثل فیزیولوژی ورزش  بیومکانیک  رفتار حرکتی  روان شناسی ورزش حرکت شناسی و….تشکیل شده است .رفتار حرکتی به بررسی اصول رفتار حرکتی انسان (خصوصا حرکات ماهرانه )می پردازد.رفتار حرکتی شامل کنترل حرکتی  یادگیری حرکتی   و رشد حرکتی است.

کنترل حرکتی به مطالعه ی جنبه های عصبی جسمانی ورفتاری حرکت می پردازد.

یادگیری حرکتیبه مطاله ی فرایندهایی می پردازد که باعث تغییرات نسبتا پایدار در قابلیت حرکت در نتیجه ی تمرین یا تجربه می شود.

رشد حرکتی به مطالعه ی تغییرات رفتار حرکتی در طول عمر فرایند های زیر بنایی این تغییرات و عوامل اثرگذار بر آنها می پردازد.

مطالعه ی رشد حرکتی به چند دلیل اهمیت دارد

  • رشد فرایندی چند بعدی است. با افزایش سن علاوه بر تغییرات عقلانی اجتماعی هیجانی و…. تغییراتی نیز در حرکت بوجود می آید.برای شناخت کامل انسان آگاهی از رشد تمام این جنبه ها لازم است.
  • آگاهی از روند طبیعی رشد حرکات به شناسایی موارد غیر طبیعی که نیاز به مداخله یا درمان دارند کمک میکند.
  • مطالعه ی رشد حرکتی تعیین فعالیت های مناسب و برنامه ریزی صحیح برای رشد مطلوب افراد در تمام سنین

 

 

 

واژه های تخصصی مربوط به رشد حرکتی

نمو جسمانی

نمو جسمانی به افزایش اندازه یا جرم بدن (یا بخش هایی از بدن  که قبلا  به صورت کامل شکل گرفته )اشاره می کند.این افزایش کمی در ساختار فیزیکی بدن حاصل سه فرایند سلولی هایپرتروفی یا افزایش اندازه سلول هایپرپلازیا   یا افزایش تعداد سلول ها وافزایش تعداد سلول ها و افزایش مواد بین سلولی است.

بالیدگی

بالیدگی پیشرفت کیفی در عملکرد بدن سیستم ها یا بافت های مختلف بدن است که با افزایش سن اتفاق می افتد.این پیشرفت ها ژنیتیکی است وتحت تاثیر عوامل محیطی قرار نمیگیرد.برخی از شاخص ها بالیدگی عبارتنداز بالیدگی اسکلتی  بالیدگی جنسی بالیدگی بدنی وبالیدگی دندانی .

بالیدگی اسکلتی به وسیله پرتونگاری از برخی استخوان ها (مثل دست)وبررسی وضعیت مراکز استخوان سازی و میزان استخوانی شدن ارزیابی میشود.بالیدگی جنسی براساس رشد صفات ثانویه جنسی وسن شروع قاعدگی سنجیده می شود.مقایس بالیدگی تانر ابرازی دقیق برای ارزیابی بالیدگی جنسی است که میزان تغییرات سینه و موی شرمگاه در دختران وتغییرات اندام تناسلی و موی شرمگاه در پسران را در مرحله درجه بندی می کند (مرحله ی 1 بدون تغییر مرحله ی 2 شروع تغییر  مرحله ی 3و4 تغییرات بیشتر که براساس عکس های استانداردتعیین میگردد و در نهایت مرحله ی 5 وضیعت مشابه با بزرگسالی ).بالیدگی بدنیبا استفاده از اندازه های بدن وبراساس سن اوج سرعت قد یا درصد قد بزرگسالی (درصدی از قد پیش بینی شده برای بزرگسالی که در سنین مختلف کسب می شود)اندازه گیری می گردد.بالیدگی دندانی که بندرت برای سنجش بالیدگی مورد استفاده قرار می گیرد براساس مراحل رشد دندان ها ارزیابی میشود.

سالمندی یا پیر شدن

سالمندی  فرایندی است که با گذشت زمان اتفاق افتاده ومنجر به تغییرات منفی ساختاری (کمی )و عملکردی (کیفی)در بدن سیستم ها بخش ها یا بافت های  مختلف بدن می شود.

رشد

رشد واژه ای عمومی و کلی تر از واژه های بالاست و به کلیه ی تغییرات کمی (ساختاری )و کیفی (عملکردی )و تغییرات مثبت (پیشرونده) یا منفی (پسرونده) در طول عمر از زمان لقاح تا مرگ اشاره می کند  به عبارت دیگر رشد فرایندی متوالی مداوم و وابسته به سن است که نمو  بالیدگی و سالمندی رادر بر می گیرد.

تغییرات رشدی دارای ویژگی های زیر می باشند

1-کمی یا کیفی هستند.

2-متوالی می باشند وبا ترتیبی تقریبا قابل پیش بینی ایجاد می شوند.

3-جمع پذیرند بدین معنی که هر رفتار بر پایه ی رفتار های قبلی شکل میگیرد. به عنوان مثال تا طفل توانایی ایستادن مستقل را بدست نیاورد قادر به راه رفتن و دویدن نخواهد بود.

4-جهت دار می باشند.تغییرات رشدی یا در جهت مثبت (پیشرونده)پیش می روند یا در جهت منفی (پسرونده).

5-چند عاملی هستند یعنی عوامل مختلفی مثل ژنتیک  محیط  و تکلیف باعث ایجاد این تغییرات میشود.

6- منحصربه فردند.با وجود مشابه بودن ترتیب و توالی کلی رشد  سرعت تغییرات رشدی در افراد مختلف متفاوت و منحصر به فرد است.

حرکت

هرگونه تغییر قابل مشاهده در وضعیت اجزای بدن را حرکت می گویند  مثل حرکت خم کردن  باز کردن و….

حرکتی

واژه ی حرکتی به جنبه هایی از حرکت اشاره می کند که به طور  مستقیم قابل مشاهده نیست مثل  فرایندهای عصبی _عضلانی فرایند های درونی حرکت یا عوامل زیر بنایی اثر گذار بر حرکت .گاهی اوقات ازاین واژه برای توصیف حوزه های مطالعاتی خاص به صورت پسوند استفاده می شود مثل کنترل حرکتی یادگیری  رشد حرکتی و….  .

الگوی حرکت

الگوی حرکت یه رشته حرکات سازمان یافته و مرتبط به هم است.به هم است. به طور خاص الگوی حرکت به نحو ه ی اجرای یک الگوی حرکت بنیادی اشاره  می کند  مثل الگوی پرتاب از بالای شانه  الگوی پرتاب از پهلو  الگو ی پرتاب از پایین و….  .

الگوی حرکت بنیادی

الگوی حرکت بنیادی  یکی ا زاشکال  حرکت است و به اجرای قابل مشاهد ه ی حرکات بنیادی   استواری   جابجایی   ودستکاری اشاره  می کند مثل دویدن  پریدن  پرتاب کردن و….الگوی حرکات  بنیادی  ترکیبی از الگوهای حرکت دو یا چند بخش بدن می باشند.

مهارت حرکت

مهارت حرکت که در اکثر کتاب های ترجمه شده  واژه ی مهارت حرکتی جایگزین آن شده است یکی از اشکال حرکت است و به یک الگوی حرکت بنیادی که با دقت و کنترل بیشتری انجام می شود اشاره می کند.

مهارت ورزشی

مهارت ورزشی نیز یکی از اشکال حرکت وبه طور دقیق  پلایش یا ترکیبی از الگوی حرکات بنیادی یا مهارت های حرکت برای اجرای یک فعالیت مربوط به ورزش است.به عنوان مثال مهارت ورزشی شوت سه گام در بسکتبال  حاصل  پلایش و ترکیب الگوی حرکات بنیادی زمین زدن توپ  دویدن پریدن و پرتاب کردن است.

 

ادامه مطلب  الو دکتر لکنت در شندآباد

سن تقویمی یا زمانی

سن تقویمی یازمانی  فاصله ی زمانی بین تولد تا زمان محاسبه است که به روز ماه یا سال  بیان می شود.

سن زیستی

سن زیستی  میزان بالیدگی فرد رانشان  می دهد. این سن یه طور کلی (نه دقیق)با سن تقویمی ارتباط دارد.برای تعیین سن زیستی می توان سن ریخت شناسی  سن اسکلتی سن دندانی یا سن جنسی را اندازه گیری کرد.

سن ریخت شناسی

سن ریخت شناسی براساس مقاسیه ی اندازه بدن (قدو وزن) با هنجار ها یا نمودار های استاندارد قد و وزن در هر جامعه به دست می آید.

سن اسکلتی

سن اسکلتی  سن زیستی اسکلت در حال رشد را نشان می دهد. سن اسکلتی را می توان به طور دقیق به وسیله پرتو نگاری از استخوان های دست تعیین کرد. این روش سنجش سن بیولوژیکی  غالبا در تحقیقات آزمایشگاهی استفاده می شود.

سن دندانی

سن دندانی بر اساس مراحل رشد دندان ها از زمان ظا هر شدن نوک تا تشکیل ریشه و کلسیمی شدن آنها تعیین می شود.تعیین سن زیستی از طریق سنجش سن دندانی  دقیق است ولی بندرت استفاده می شود.

سن جنسی

سن جنسی بر اساس میزان کسب ویژگی های اولیه و ثانویه جنسی  تعیین می شود. این روش تعیین سن زیستی  به دلیل محدودیت های اجتماعی و فرهنگی  بسیار کم مورد استفاده قرار گرفته است.

ادامه مطلب     مرکز توانبخشی : گفتاردرمانی - کاردرمانی سیاوش عطایی 09121623463 | تهران  بزرگراه چمران میدان قدس فرعی چمران

Related posts